Nowonarodzone dziecko, to nowy człowiek, nowy członek rodziny, nowy obywatel. To także nowy parafianin, a przede wszystkim chrześcijanin. Żeby nim się stał powinien przyjąć misterium chrztu (tainstwo kreszczenija). Za to odpowiedzialni są rodzice.
Co należy zrobić przed chrztem?
- Wybrać imię dziecka
Imię towarzyszy nam przez całe życie. Z imieniem związane są wszystkie misteria Cerkwi oraz modlitwy. Nawet śmierć nie przerywa naszego związku z imieniem, gdyż za zmarłych modlimy się, wspominając ich imiona. W tradycji Cerkwi prawosławnej w Polsce każdy wierny powinien mieć swego świętego patrona i jego imię nadawane jest dziecku przy chrzcie. Przed chrztem (a najlepiej przed zarejestrowaniem dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego) dobrze jest skonsultować swój wybór z kapłanem, gdyż może się okazać, że wybrane przez nas imię nie znajduje się w cerkiewnym spisie imion (swiatcy).
Obrzęd nadania imienia poprzedza chrzest i wg Euchologionu (Trebnika) sprawowany jest ósmego dnia po narodzinach. - Wybrać rodziców chrzestnych
Chrzest, to ponowne narodziny (J 3,5). Chrzestni rodzice, to osoby, które odpowiadają przed Bogiem za swoje duchowe dziecko. Pod tym względem ich odpowiedzialność jest większa niż rodziców naturalnych. Z tego powodu wybór chrzestnych powinien być dokonany z namysłem.
Przynajmniej jedno z dwojga rodziców chrzestnych powinno być prawosławne (istnieje praktyka: chrzczony chłopiec – chrzestny prawosławny, chrzczona dziewczynka – chrzestna prawosławna). Obowiązkowa jest znajomość Symbolu Wiary. Dobrze jest też się zapoznać z przebiegiem sakramentu (w jęz. pol. ryt chrztu dostępny jest na stronie: http://liturgia.cerkiew.pl) oraz nauczyć się odpowiedzi udzielanych przy chrzcie. - Uzgodnić datę i miejsce chrztu
Mając wybrane imię dziecka należy uzgodnić z duchowieństwem parafialnym datę i miejsce chrztu. Chrzest jest sakramentem wprowadzającym do społeczności wiernych (laikos) oraz warunkiem wejścia do Królestwa Bożego (J 3,5), zatem nie należy z nim zwlekać. - Co należy zabrać?
– skrócony odpis aktu urodzenia (lub czytelne zdjęcie) – do wglądu,
– dowody osobiste rodziców dziecka i chrzestnych – do wglądu,
– krzyżyk,
– chrzczonkę (nowe, białe ubranie lub płat białej tkaniny),
– ręcznik;
Co do zasady misterium chrztu odbywa się przez pełne zanurzenie w wodzie. W wyjątkowych przypadkach udziela się go przez polanie głowy oświęconą wodą.
Prawo udzielania chrztu przysługuje biskupom i prezbiterom. W wyjątkowych wypadkach, wobec zagrożenia życia, może ochrzcić diakon lub ochrzczona osoba świecka. Taki chrzest, jakkolwiek ważny, powinien być następnie uzupełniony przez odpowiednie modlitwy i sakrament miropomazanija (bierzmowania).
zdjęcia za www.orthphoto.net
Dialog kapłana i chrzestnych podczas chrztu:
Kapłan trzykrotnie pyta: OTRYCAJESZY LI SIA SATANY, I WSIECH DIEŁ JEHO, I WSIECH AHHIEŁ JEHO, I WSIEHO SŁUŻENIJA JEHO, I WSIA HORDYNI JEHO? (Czy wyrzekasz się szatana i wszelkich spraw jego, i wszystkich aniołów jego i wszelkiego służenia jemu, i wszelkiej pychy jego?)
Kumowie każdorazowo odpowiadają: OTRYCAJUSIA. (Wyrzekam się.)
Kapłan trzykrotnie pyta: OTREKŁSIA LI JESI SATANY? (Czy wyrzekłeś się szatana?)
Kumowie odpowiadają: OTREKOCHSIA. (Wyrzekłem się.)
Kapłan trzykrotnie pyta: SOCZETEWAJESZY LI SIA CHRISTU? (Czy jednoczysz się z Chrystusem?)
Kumowie odpowiadają: SOCZETEWAJUSIA. (Jednoczę się.)
Kapłan pyta: SOCZETAŁSIA LI JESI CHRISTU? (Czy zjednoczyłeś się z Chrystusem?)
Kumowie odpowiadają: SOCZETACHSIA. (Zjednoczyłem się.)
Kapłan pyta: I WIERUJESZY LI JEMU? (Czy wierzysz w Niego?)
Kumowie odpowiadają: WIERUJU JEMU, JAKO CARU I BOHU. (Wierzę w Niego, jako Króla i Boga.)
Kumowie: SYMBOL WIARY: Wieruju wo jedinaho Boha Otca ……. (Wierzę w jednego Boga Ojca…)
a po nim, zapytani przez kapłana, odpowiadają:
POKŁANIAJUSIA OTCU I SYNU I SWIATOMU DUCHU, TROICE JEDINOSUSZCZNIEJ I NIERAZDIELNIEJ. (Kłaniam się Ojcu i Synowi, i Świętemu Duchowi, Trójcy Współistotnej i Niepodzielnej.)
Co należy zrobić po chrzcie?
Naśladując Jezusa Chrystusa każde prawosławne dziecko powinno zostać przyniesione do cerkwi w 40. dniu od narodzenia. Zwykle odbywa się to po chrzcie, kiedy upływa także okres połogu matki. Obrzęd czterdziestego dnia (wocerkowlenija, pot. przyniesienie do wwodu) jest początkiem liturgicznego życia dziecka, a także ponownym rozpoczęciem uczestniczenia w misterium pokajania (spowiedzi) i Eucharystii matki. Dzień wprowadzenia powinno się uzgodnić z kapłanem lub przed rozpoczęciem nabożeństwa poinformować osobę pomagającą (najczęściej osobę sprzedającą świece). Ze względu na to, że wprowadzenie jest początkiem życia liturgicznego, powinno się ono odbyć przed Boską Liturgią, na której (w miarę możliwości) wszyscy obecni członkowie rodziny nowoochrzczonego dziecka przyjmują Eucharystię.
Misterium chrztu i miropomazania umożliwia przyjmowanie Ciała i Krwi naszego Zbawiciela. Wierzący rodzice nie powinni więc odkładać Eucharystii swojego dziecka, ale przynosić je do Eucharystii na każdej liturgii, w której uczestniczą. Wspólne przyjmowanie Eucharystii przez wszystkich członków rodziny jest najlepszą oznaką wiary i rodzinnej miłości.
